Przyjęło się dość powszechnie, że darowizna udzielona wśród najbliższej rodziny (np.: rodziców dla dzieci) jest wolna od podatku. Częściowo takie twierdzenie jest prawdziwe – jednak nie zawsze to zwolnienie podatkowe będzie miało zastosowanie. W sytuacji niedochowania określonych prawem obowiązków, darowizna (nawet wśród najbliższych) będzie podlegała opodatkowaniu!
Zasady ogólne w przypadku opodatkowania darowizn
W przypadku darowizn (jak i spadków, ale o tym w innym wpisie) mamy do czynienia z trzema grupami podatkowymi – grupami od I do III.
W uproszczeniu do grupy pierwszej zaliczamy najbliższą rodzinę (małżonka, dzieci, rodziców, rodzeństwo itp.). Do drugiej grupy zliczamy zaś dalszą rodzinę (dzieci rodzeństwa, rodzeństwo rodziców itp.). Natomiast w trzeciej grupie znajdą się wszyscy inni (najczęściej daleka rodzina i osoby obce). Dla każdej z grup został wprowadzony osobny limit, którego przekroczenie obliguje do obliczenia i zapłacenia podatku.
Jednak dla najbliższej rodziny, ustawodawca wprowadził zasady szczególne.
Darowizna od osób najbliższych
Tzw. grupa zerowa w podatku od darowizn
W grupie I (opisanej powyżej) ustawodawca wyszczególnił jeszcze jedną grupę – tzw. grupę zerową. Do grupy zerowej zaliczamy – małżonka, zstępnych (tj. dzieci), wstępnych (tj. rodziców), pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Jak widać są to osoby najbliższe dla obdarowanego.
Limit w przypadku darowizny dla osób najbliższych?
Powyżej wskazałem, że dla każdej z grup podatkowych został ustalony limit darowizn, które można otrzymać bez podatku. Ważne – pamiętajcie, że do limitu sumuje się wszystkie darowizny otrzymane od konkretnej osoby w okresie ostatnich 5 lat!
W przypadku grupy I limit ten wynosi (na dzień pisania tego wpisu) 36.120 zł. Oznacza to, że do tej kwoty darowizny są zwolnione z podatku. Jednak po przekroczeniu limitu – trzeba będzie obliczyć i zapłacić podatek.
Co do zasady limit ten ma zastosowanie również do tzw. zerowej grupy podatkowej. Jednak tutaj ustawodawca przewidział pewien wyjątek do skorzystania z którego, konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków.
Warunki konieczne do skorzystania ze zwolnienia z podatku
W pierwszej kolejności darowizna musi zostać wykazana. Najczęstszym przedmiotem darowizny są środki pieniężne, zatem posłużmy się tym przykładem. Darowizna środków pieniężnych musi zostać wykazana dowodem przekazania środków na rachunek bankowy (chodzi o przelew) lub przekazem pocztowym. Oznacza to, że darowizna w formie gotówki nie będzie korzystała ze zwolnienia podatkowego. Dobrze, jeśli strony zawrą również umowę darowizny – w przypadku środków pieniężnych umowa może zostać zawarta w zwykłej formie pisemnej.
Jeśli przedmiotem darowizny jest rzecz (np.: samochód) – strony muszą zawrzeć umowę darowizny. W przypadku darowizny samochodu umowa będzie stanowiła również podstawę do jego przerejestrowania oraz dokonania zgłoszenia do ubezpieczyciela.
Kolejnym elementem niezbędnym do skorzystania ze zwolnienia podatkowego jest dokonanie zgłoszenia do właściwego urzędu skarbowego. Zgłoszenia należy dokonać w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny. Informację o otrzymanej darowiźnie przekazuje się do urzędu skarbowego właściwego dla obdarowanego na formularzu SD-Z2. Formularz należy wypełnić zgodnie ze stanem faktycznym oraz uzupełnić informacje dotyczące otrzymanej darowizny. Załącznikiem do formularza powinno być potwierdzenie dokonania przelewu (w przypadku darowizny środków pieniężnych) lub umowa (w pozostałych przypadkach).
Podsumowanie
Generalnie darowizny wśród osób najbliższych, czyli tzw. grupy zerowej, korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od darowizn. Jednak, aby skorzystać z pełnego zwolnienia – tj. powyżej limitów ustawowych – należy przekazać darowiznę w określonej formie i w odpowiednim terminie dokonać jej zgłoszenia. Jeśli te warunki nie zostaną spełnione, kwota darowizny przekraczająca ustawowy limit będzie podlegała opodatkowaniu – nawet wśród osób najbliższych!
__________
Potrzebujesz pomocy prawnej lub podatkowej? Szukasz konsultacji indywidualnej z zakresu prawa podatkowego?
Zapraszam do kontaktu z Kancelarią Radcy Prawnego i Doradcy Podatkowego we Wrocławiu. Kancelaria świadczy na rzecz swoich Klientów usługi prawne, podatkowe oraz bieżącą obsługę prawną.
Telefon/WhatsApp: 880 499 811
Email: michal@zasada-m.pl
Podstawa prawna:
- Art. 4a ustawy o spadkach i darowiznach,
- Art. 14 ustawy o spadkach i darowiznach.
Stan prawny na 23 lipca 2024 r.