Przepisy wskazują minimum informacji, które musi zawierać umowa spółki (przykładem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością). Do takich podstaw zaliczamy przede wszystkim firmę spółki (czyli jej nazwę), siedzibę (czyli miasto, w którym będzie działać) czy przedmiot działalności. Bez tych informacji trudno mówić o jakimś zindywidualizowanym podmiocie.
Jednakże w umowie spółki można przewidzieć znacznie więcej „ciekawych” rozwiązań. Do takich rozwiązań można zaliczyć powtarzające się świadczenia niepieniężne wspólników, prawo pierwszeństwa lub pierwokupu oraz omawiane dzisiaj – uprawnienia osobiste wspólników.
Uprawnienia osobiste – czyli jakie?
Zacznijmy od wyjaśnienia czym w ogóle są uprawnienia osobiste. Każdy wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością posiada szereg uprawnień, które wynikają wprost z przepisów prawa. Do takich uprawnień możemy zaliczyć m.in. udział w zgromadzeniach wspólników, możliwość oddawania na nich głosu, uprawnienie do zaskarżenia jego uchwał czy udział w zysku.
Uprawnienia osobiste są jednak inną kategorią uprawnień – można by je nazwać uprawnieniami szczególnymi. Dotyczą one uprawnień, które nie wynikają wprost z przepisów prawa i które nie mają wprost zastosowania do ogółu wspólników spółki z o.o.
Uprawnienia osobiste – tylko w umowie spółki
Skoro zatem uprawnienia osobiste są kategorią uprawnień, które nie wynikają wprost z przepisów prawa to wspólnicy muszą je przewidzieć w umowie spółki. Uprawnienia osobiste muszą zostać skonkretyzowane, tj. muszą opisywać na czym konkretne uprawnienie polega i kto może z niego skorzystać. Jeśli uprawnienia osobiste danego wspólnika nie zostaną zawarte w umowie spółki z o.o. to są one bezskuteczne – wspólnik nie będzie mógł z nich korzystać.
Uprawnienia osobiste nie mogą jednak być niezgodne z prawem, zasadami współżycia społecznego, naturą spółki lub godzić w interesy pozostałych wspólników.
Czy wszyscy wspólnicy muszą mieć uprawnienia osobiste?
Uprawnienia osobiste mogą zostać nadane kilku wspólnikom lub tylko jednemu. Nic nie sto również na przeszkodzie, aby każdy ze wspólników posiadał uprawnienie osobiste.
Możliwe jest również np.: nadanie każdemu wspólnikowi innego uprawnienia osobistego.
Warto także wspomnieć, że uprawnienie osobiste może zostać nadane nie tylko wspólnikowi będącemu osobą fizyczną. Często uprawnienia osobiste nadawane są również spółkom, które mają status wspólnika.
Przykłady uprawnień osobistych wspólników
Jako przykład najczęściej występujących w umowach spółki uprawnień osobistych można wskazać uprawnienie do powołania „swojego” członka zarządu lub rady nadzorczej. W takim wypadku wspólnik może swoim oświadczeniem powołać konkretną osobę do pełnienia funkcji członka (lub prezesa) zarządu spółki z o.o. (lub rady nadzorczej).
Zdarzają się również uprawnienia o charakterze majątkowym. Przykładem można wskazać pierwszeństwo w zaspokojeniu wspólnika w sytuacji likwidacji spółki – tak, aby ten wspólnik otrzymał jak najwyższą wypłatę. Takie rozwiązania są przewidywane zwłaszcza w przypadku „wejścia” do spółki zewnętrznego inwestora.
Możemy również w umowie spółki zawrzeć ograniczenie, zgodnie z którym wspólnik będzie posiadał uprawnienie osobiste, jeśli będzie posiadał co najmniej X udziałów. Oznacza to, że w sytuacji np.: sprzedaży części udziałów – wspólnik może utracić uprawnienie osobiste.
A co ze sprzedażą udziałów przed wspólnika?
Musimy pamiętać, że uprawnienia osobiste muszą wskazywać konkretnego wspólnika spółki z o.o., któremu zostały nadane. Najczęściej odbywa się to poprzez wskazanie imienia i nazwiska lub nazwy spółki (oraz np.: numeru PESEL/KRS). Oznacza to, że w przypadku sprzedaży, darowania lub przekazania udziałów w innej formie – uprawnienie osobiste wspólnika wygasa. Co do zasady wspólnik będzie posiadał swoje uprawnienie osobiste tak długo, jak będzie posiadał status wspólnika.
Podsumowanie
Uprawnienia osobiste często prowadzą do powstania pewnych nierówności między wspólnikami. Przykładem możemy wskazać sytuację, że mimo posiadania tej samej ilości udziałów, jeden z nich będzie posiadał takie uprawnienie. Jednakże warto się zastanowić nad takim rozwiązaniem – jest ono zdecydowanie korzystne w przypadku ewentualnego przyszłego konfliktu wspólników (zwłaszcza, gdy posiadają oni równą ilość udziałów).
__________
Potrzebujesz obsługi prawnej dla swojej spółki? A może potrzebujesz dokonać zmiany lub reorganizacji w swojej spółce?
Zapraszam do kontaktu z Kancelarią Radcy Prawnego i Doradcy Podatkowego we Wrocławiu. Kancelaria świadczy na rzecz swoich Klientów usługi prawne, podatkowe oraz bieżącą obsługę prawną.
Telefon/WhatsApp: 880 411 899
Email: michal@zasada-m.pl
Podstawa prawna:
- art. 159 kodeksu spółek handlowych,
- art. 354 kodeksu spółek handlowych.
Stan prawny na dzień 23 listopada 2024 r.
